قالب وبلاگ

میل اُمام (meel omâm) که در میان مردم
منطقه به برج امام و همچنین آتشکده ی دوران ساسانی معروف است، در فاصله یک
کیلومتری شمال شرق روستای قدیمی و زیبای اُمام از توابع دهستان سمام بخش
رانکوه شهرستان املش قرار دارد و دسترسی به آن از روستای سمام امکان پذیر
است.

میل امام بلندترین نقطه کوه سومان سرا، در ارتفاع 2000 متری سطح دریا قرار دارد.

ستوده درباره ی این قلعه نوشته است: در مشرق آبادی اَمام در فاصله ای
که به خط مستقیم در حدود یک کیلومتر بر فراز قله ای سنگی و خاکی میله ای
از سنگ نتراشیده و گچ بنا شده است. شکل این میل، استوانه ای است که کمی
روی مخروط قرار دارد و … روی سراسر بدنه ی خارجی را با گچ غربالی و درشت
سفید کرده بودند تا از دور نمایان شود، این برج را باید جزء برج های
راهنما دانست.

در فرهنگ جغرافیای ایران آمده است که در اطراف این میل بقایای ابنیه ی
قدیمی از قبیل آجر و سفال مشاهده شده است، از این رو این برج، آتشکده و یا
برج خبری بوده است. البته بعضی از ریش سپیدان محل هم معتقدند این محل در
گذشته آتشکده بوده. از این نوع برج در اکثر نقاط کشور یافت می شود.

بر بالای تپه طبیعی، بقایایی از میل امام به ارتفاع 670 سانتی متر
دیده می شود(نزدیک به 7 متر) قطر پایه های آن بین 120 تا 140 سانتی متنر
مربع متغیر است. قط محیط بنا در قسمت فوقانی کم تر است و در سمت غربی با
توجه به شیب کوه ارتفاع بیشتری دارد. قطر داخلی برج 160 سانتی متر و ضخامت
دیواره ی برج در قسمت فوقانی 114 سانتی متر است. در ورودی برج، سوراخ هایی
تعبیه شده که احتمالا برای نصب تیر های چوبی سقف بوده است. در ارتفاع 350
سانتی متری در جهات شمالی – جنوبی، دیوار برج باریک تر شده و بر آمدگی
سکومانندی دارد که احتمالا برای استقرار دیده بان بوده است.

به نظر می رسد ارتفاع برج در گذشته بیش تر از 670 سانتی متر بوده و
بخشی از آن تخریب شده است، بقایای آن در سطح تپه پراکنده است. در داخل این
میل در ارتفاع 190 سانتی متری، تیر هایی موازی کف بنا نصب کرده بودند که
بر اثر حفاری های غیر مجاز از بین رفته اند ولی جای بعضی از آن ها کاملا
مشخص است. دیوار های خارجی بنا را با گچ سفید اندود کرده بودند تا بتوانند
برای یافتن مسیر از میل به عنوان راهنما استفاده کنند. مصالح عمده ی این
بنا سنگ لاشه، آجر، ساروج و گچ است.

با توجه به موقعیت این برج و اشراف آن بر ارتفاعات منطقه و روستا های
هم جوار، می توان گفت از این میل برای دیدبانی و راهنمایی مسافران استفاده
می کردند و شاید اطلاق نام میل امام بر آن، همین دلیل بوده است. هم چنین
این احتمال وجود دارد که در دوره های مختلف از این میل برای ارسال پیام با
دود، آتش و … استفاده می شده است.